2024: Hilversum eert stakers

Hilversum herdacht maandag 26 februari de Februaristaking van 1941, met burgemeester Van den Top, FNV-voorzitter Kitty Jong, comité-erelid Pieter Broertjes, PhOEbeTRY en een muzikale afsluiting door Alexander Later en dochter Isolde. Met tegen de 150 bezoekers was het de best bezochte herdenking tot nu toe.

De Hilversumse Februaristaking wordt sinds 2019, met één jaar onderbreking, bij het NSF-kunstwerk op Seinhorst herdacht. Daar stond immers ooit de portiersloge van de seintoestellenfabriek, waar stakingsleiders als Gerrit Meerbeek, Ab Veltman en Anton de Heus opriepen om het werk stil te leggen uit protest tegen de jodenvervolging en de bezetting door nazi-Duitsland. Zo’n tienduizend Hilversummers gaven gehoor en trokken op de 26e in een lange protestmars naar het raadhuis. Na Amsterdam bracht Hilversum de meeste mensen op de been.

Waar het in 1941 begon staat nu een bescheiden plaquette, ter herinnering aan de ruim tienduizend dappere Hilversummers die opstonden tegen fascisme en antisemitisme. Dat zoveel Hilversummers de kou en de bezetter trotseerden, was extra betekenisvol in het besef dat Hilversum in handen was van de nazi-bezetter en de collaborerende NSB. Vice-voorzitter Kitty Jong van de FNV stond uitgebreid stil bij de opkomst van het facisme toen en ontwikkelingen die we ook nu weer in Europa ontwaren. Herdenken is belangrijk maar zinloos zonder lering uit de geschiedenis te trekken.

Dat was ook de boodschap van burgemeester Gerhard van den Top: “Het is belangrijk dat we pal blijven staan voor onze democratische vrijheden, waaronder die van meningsuiting, van godsdienst en onafhankelijke wetenschap en onafhankelijke journalistiek. En juist voor de onafhankelijke journalistiek heeft Hilversum een bijzondere plicht. Waar de onafhankelijke journalistiek wordt bedreigd, is de democratie in gevaar.” Beide toespraken binnenkort op deze website.

Een bredere opzet

De 2024-herdenking had meerdere verrassingen in petto. Oud-burgemeester en comité-erelid Pieter Broertjes, die aan de wieg stond van de herdenking, opende met het fraaie gedicht Verzet begint niet met grote woorden van Remco Campert. Poëzievoordracht is zo langzamerhand een traditie bij de Hilversumse Februaristaking-herdenking. Dit jaar viel de beurt aan de Hilversumse woordkunstenares PhOEbeTRY (Esther Pöttger). Haar gedicht en dat van Remco Campert staan onderaan dit artikel. Eerdere poëziedracht kwam voor rekening van stadsdichter Charlotte de Raad (2021) en Iris Drenth (2023). 

Nieuw waren de warme chocolademelk en stoeltjes (met dank aan comitélid Bianca Verweij en buurthuis De Geus), overkapping voor de sprekers, professionele geluidsversterking (comitélid Leo Kerkhoff) én de muzikale afsluiting door de Hilversums violist Alexander Later en zijn negenjarige dochter Isolde. Zij brachten tijdens de kranslegging muziek van Bach en Sjostakovitsj. Een passend en waardig slotakkoord van deze herdenking. Genodigden konden zich na afloop opwarmen in de kantine van woningcorporatie de Alliantie, aan de overkant van de Jan van der Heijdenstraat.

Er was voorafgaande aan deze editie de nodige publiciteit, onder meer op de gemeentepagina van Hilversums Nieuws en in De Gooi- en Eemlander. Luister hoe voorzitter Jan Schriefer van het Comité Herdenking Februaristaking Hilversum op NH Gooi de Februaristaking toelicht: https://nhgooi.nl/gemist/fragment/1375533/schriefer-over-herdenking-februaristaking-hilversum.mp3

Verzet begint niet met grote woorden

Verzet begint niet met grote woorden
maar met kleine daden

zoals storm met zacht geritsel in de tuin
of de kat die de kolder in zijn kop krijgt

zoals brede rivieren
met een kleine bron
verscholen in het woud

zoals een vuurzee
met dezelfde lucifer
die een sigaret aansteekt

zoals liefde met een blik
een aanraking iets dat je opvalt in een stem

jezelf een vraag stellen
daarmee begint verzet

en dan die vraag aan een ander stellen

Remco Campert

Klik hier voor:

Geen geschiedenis van PhOEbeTRY

Ook binnenkort op deze website een filmverslag van de herdenking